Inhoud
Mangaan behoort tot de micronitriënten. Dat betekent dat we slechts kleine hoeveelheden van dit mineraal nodig hebben. Het is echter wel nodig om bepaalde functies in het lichaam tot een goed einde te brengen. Een mangaantekort kan bijvoorbeeld zorgen voor een vermindering van het aanmaken van belangrijke enzymen.
Enzymen zijn chemische signalen die we voor heel wat aspecten nodig hebben. Mangaan zal bijvoorbeeld helpen om mangaansuperoxide dismutase aan te maken. Dit zuur is van groot belang voor een algemeen gezond functionerend lichaam.
Mangaan superoxide
Het zuur is een krachtig antioxidant die zich vooral in onze lever en nieren bevindt. We vinden het ook terug in de schildklier en in de hypofyse. Kleinere hoeveelheden bevinden zich ook in de beenderen.
Mangaan superoxide is in staat om vrije radicalen in het lichaam om te zetten in waterstofperoxide. Dit wordt dan uiteindelijk opgelost in water. Verder speelt mangaan een grote rol in het activeren van enzymen die helpen bij het opnemen van voedingsstoffen in het lichaam. We denken dan vooral aan vitamine C en enkele vitamines B. Daarnaast is het metabolisme van vetzuren, koolhydraten en eiwitten sterk afhankelijk van de hoeveelheid mangaan die we in het lichaam hebben.
Omdat het ontstane antioxidant mangaan superoxide zich ook in de beenderen bevindt, is het ook belangrijk voor de gezondheid van onze beenderen. Het is daarom dat mangaantekort vooral bij oudere mensen gevaarlijk kan zijn. Omdat het risico op osteoporose sterk gaat verhogen wanneer we te weinig mangaan in het lichaam hebben. Bij jongere mensen kunnen we dit ook opmerken als een symptoom van mangaantekort. De beenderen zullen kennelijk zwakker en dus brozer worden.
Hoewel we slechts een fractie nodig hebben van dit mineraal, toch is het zeer belangrijk dat we niet met een mangaan tekort te maken krijgen. Omdat het zo’n belangrijke rol speelt voor vitale reacties van de enzymen, kan een gebrek aan dit mineraal een aantal ongunstige effecten met zich meebrengen.
Wat zijn de symptomen van een mangaantekort?
Een mangaantekort is eerder zeldzaam. Het is zeker geen algemeen gegeven. Mensen die met een gebrek sukkelen hebben voornamelijk een zeer ongezond dieet. Waarbij heel vaak fastfood, vette voeding of bereide voedingsmiddelen gebruikt worden. Deze voedingsproducten bevatten enorm lage hoeveelheden mangaan.
Pijnlijke beenderen en gewrichten
Mangaan is nodig om gezonde beenderen te vormen. Indien we te maken hebben met een mangaantekort zullen we zwakkere en brozere beenderen verkrijgen. Daarnaast kan de pijn zich ook gaan situeren op onze gewrichten en omliggende spieren.
Vermoeidheid
Hoewel vermoeidheid een zeer algemeen symptoom is en zelden tot nooit in verband zal gebracht worden met een mangaantekort (we denken eerder aan ijzertekort of b12 gebrek). Toch kan vermoeidheid ook veroorzaakt worden door een gebrek aan mangaan. Dat kan al dan niet in combinatie met rusteloosheid, misselijkheid en depressiviteit voorkomen.
Hoge bloedsuiker
Omdat we mangaan nodig hebben om koolhydraten te metaboliseren, kan een hoge bloedsuiker het gevolg zijn van het mangaantekort. Dat kan op de lange termijn het risico op diabetes verhogen.
Via onderzoeken heeft men kunnen vaststellen dat het gebruiken van mangaan kan helpen bij mensen met een hoge bloedsuiker. Dit verlaagt dan automatisch ook het risico op diabetes.
Het gaat dan vooral om de gluconeogenese ofwel het omzetten van aminozuren in suiker. Het speelt ook een rol in het balanceren van de bloedsuiker in het lichaam.
Problemen tijdens de menstruatie en PMS
Vrouwen kunnen vaak moeilijk menstrueren. Dat kan uiteindelijk zorgen dat de menstruatie volledig uitblijft. Maar kan ook een eisprong verhinderen of net gaan zorgen voor hevig bloedverlies. Vrouwen met een mangaantekort hebben moeilijkheden om zwanger te verminderen omwille van een sterk verminderde vruchtbaarheid.
Ook PMS of premenstrueel syndroom kan in verband gebracht worden met dit mineraal. Vrouwen die calcium in combinatie met mangaan gebruiken zien daardoor de symptomen van PMS sterk afnemen. Dit gaat dan vooral over spierpijn, angst, slaapproblemen, stemmingswisselingen en pijn tijdens de menstruatie. (bron)
Moeilijk genezende wonden
Mangaan speelt een belangrijke rol in het aanmaken van collageen. Wanneer we met een kleine wonde reeds lange tijd rondlopen, en de wonde lijkt maar niet te genezen, dan is het aangewezen na te gaan of we niet te maken hebben met een mangaantekort.
Andere huidproblemen
Naast het moeilijk genezen van wonden kunnen tal van andere problemen ontstaan met de huid. Dat kan een droge of broze huid teweegbrengen. Maar kan ook het risico op infecties van de huid verhogen. Ook allemaal door een verminderd collageen.
Osteoporose
Voor oudere mensen is het mineraal belangrijk om osteoporose te vermijden. Doordat mangaan samenwerkt met calcium, zink en koper kan het mineraal ervoor zorgen dat er minder snel beenderweefsel verloren gaat. Dit is vooral van toepassing bij oudere dames. Zij zijn eerder vatbaar voor het krijgen van zwakkere beenderen.
Vrouwen die last hebben van zwakke beenderen kunnen er daarom goed aan doen om te zorgen voor voldoende mangaan in combinatie met vitamine D, magnesium, zink en koper. (bron)
Oorzaak van een gebrek aan mangaan
Zoals reeds gezegd is een gebrek aan mangaan zeldzaam. Het komt veel minder voor dan bijvoorbeeld een ijzertekort, zinktekort of b12 tekort. Een mogelijk oorzaak kan zijn dat we te weinig verse voeding eten. Door teveel fastfood of bewerkte voeding te gaan eten kunnen we echter wel met een mangaantekort te maken hebben.
Een andere veelvoorkomende oorzaak is bij mensen die ijzersupplementen, calciumsupplementen of zinksupplementen gebruiken. Deze mineralen kunnen namelijk de opname van mangaan uit onze voeding sterk doen dalen.
Het eten van verse voedingsproducten is zeker de beste manier om een mogelijk mangaantekort te vermijden.
Mensen die lijden aan bepaalde chronische ziekten van de spijsvertering zoals de ziekte van Crohn of het prikkelbare darmsyndroom kunnen echter wel te maken krijgen met een tekort.
Mangaan voeding
De beste bronnen van mangaanvoeding zijn bladgroenten. We hebben het dan over spinazie, boerenkool, witte kool en andere koolsoorten. Ook bruine rijst en haver zijn uitstekende voorbeelden van mangaanvoeding.
Graanproducten bevatten in hun volkoren vorm hoeveelheden mangaan. Bewerkte granen, zoals we terugvinden in witte pasta, wit brood en andere graanproducten, bevatten nauwelijks mangaan.
Ananas bevat een hoge hoeveelheid. Verdere fruitsoorten die behoren tot de mangaanvoeding zijn frambozen, aardbeien, druiven en avocado. Pompoenpitten bevatten ook hoge hoeveelheden.
Hoeveel mangaan hebben we nodig per dag?
Volwassen mannen hebben per dag 2.3 mg mangaan nodig. Dit komt het beste uit rauwe voedingsmiddelen zoals groenten en fruit, zoals we hierboven hebben aangegeven. Voor vrouwen is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid 1.8 mg. Tijdens de zwangerschap en tijdens het geven van borstvoeding is er iets meer nodig. Dan hebben vrouwen rond de 2 mg nodig per dag.
Zoals we reeds hebben gezegd komt een mangaantekort weinig voor. Wanneer we regelmatig enkele van deze groenten of fruit zullen toevoegen aan ons dieet, dan is de kans op een gebrek zo goed als onbestaande.
