Inhoud
Rhodiola | Rozewortel: De Feiten Wetenschappelijk Ondersteund
Rhodiola of rozewortel is een kruid van het rhodiola geslacht. Ze behoort tot de Crassulaceae familie en heeft een traditioneel gebruik als een middel tegen vermoeidheid met een adaptogene functie. Rhodiola is één van de populaire adaptogenen naast Ashwagandha en Panax Ginseng.
Wanneer het neerkomt op vermoeidheid dan kan rhodiola heel sterk de effecten verminderen van een langdurige en lichte fysieke inspanning die leidt tot vermoeidheid.
Er is bewijs dat de prestatie kan verbeterd worden gedurende fysieke oefeningen door het kruid te gebruiken. Dit is echter vooral gericht op niet getrainde personen want bij onderzoeken met atleten is geen groot verschil gemerkt.
Ondanks dit kan rhodiola zeer sterk de symptomen van vermoeidheid verlichten alsook de symptomen van stress. Wat daarbij komt is dan ook de levenskwaliteit en de gemoedstoestand verbeteren bij mensen die stressgerelateerde aandoeningen of problemen ondervinden.
Rhodiola kan het cognitief functioneren verbeteren bij mensen die door vermoeidheid daar last van krijgen. Er is echter te weinig bewijs bij mensen die niet te maken hebben met vermoeidheid, om te kunnen stellen dat dit ook het geval is bij deze personen.
Rhodiola of rozewortel kan helpen bij mensen die gekend zijn als emotionele eters. Het verhoogt het serotonine gehalte in de hersenen en zal cortisol verlagen.
Er wordt beweerd dat rozewortel ook de levenskwaliteit en lengte van het leven kan verhogen. Met maar liefst 20%. Daar is echter alleen bewijs voor gevonden bij planten. Bij dieren of mensen moet verder onderzoek dit nog aantonen. Maar toch is dit alles veelbelovend.
Wat is Rhodiola?
Rhodiola staat bekend onder vele namen:
- Rhodiola
- Rozewortel
- Gouden wortel
- Noordpoolwortel
- Rhidola
Het effect op mensen
Hierbij gaan we onderzoeken op mensen bespreken. Daarbij worden geen voordelen van rhodiola gegeven die enkel en alleen bij dieren of bij planten zijn vastgesteld.
Vermoeidheid
Hier zijn een groot aantal onderzoeken op uitgevoerd. We kunnen daaruit besluiten dat rozewortel de vermoeidheid gaat verminderen.
Het wegnemen van de vermoeidheid wordt voor een kruid gezien als zeer krachtig.
Zelfs bij lage dosissen kan het reeds effectief zijn na een zekere periode het kruid te gebruiken.
Een hoge dosis is nodig wanneer de effecten van vermoeidheid te sterk zijn.
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21036578
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22228617
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15256690
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10839209
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12725561
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11081987
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19170145
http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0108416
Cognitief geheugen verbeteren
Opmerkbaar effectief wanneer het geheugen door vermoeidheid verlaagd is. Er is onvoldoende bewijs dat dit ook het geval is bij mensen die niet te maken hebben met vermoeidheid.
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22228617
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10839209
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12725561
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11081987
Een beter welzijn
Wanneer we te maken hebben met problemen die gepaard gaan met vermoeidheid of stress dan kan rozewortel het algemeen welzijn verbeteren. Dit zal gebeuren door onder andere de gemoedstoestand en het zelfbeeld te verbeteren.
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17990195
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22228617
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10839209
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12725561
Depressie
Weinig bewijs daarvoor gevonden. Toch is aangetoond in 1 onderzoek dat de symptomen van depressie konden worden gehalveerd door een hogere dosis te gebruiken.
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17990195
Prolactine
Rhodiola kan de lactaatwaarden verlagen. Dit houdt dan vooral in de verzuring van de spieren alsook de aanmaak van prolactine remmen bij mensen die krachttraining of andere fysieke oefeningen doen.
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20308973
Spierschade
Rhodiola kan ook bij mensen die krachttraining doen de spierschade beperken. Dit gebeurt onder andere door zijn adaptogene functie en wordt nog beter bewerkstelligt door de combinatie met vetzuren. Vooral Omega 3 vetzuren
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20308973
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15514725
Stress
Rozewortel is effectief in het verlagen van stress. Dit gebeurt doordat het kruid onze hoge cortisolwaarden gaat verlagen. Cortisol is belangrijk en hebben we zeker nodig om te overleven. Het hormoon wordt vrijgegeven in de bijnieren en helpt ons door de cyclus van de dag te komen.
Cortisol speelt ook een grote rol in ons slaappatroon. Een te hoog cortisol zal ervoor zorgen dat we minder goed kunnen slapen.
Daarnaast zal een te hoog cortisol ook andere problemen met zich meebrengen. Het is dus zeker aan te raden om een verhoogd cortisol aan te pakken voor het problemen veroorzaakt.
Bekende problemen van een te hoog cortisol zijn overgewicht, een verminderde energie en minder gevoelig worden voor insuline waardoor vet heel makkelijk wordt opgeslagen.
Door cortisol is balans te brengen zullen we deze nadelen van te hoog cortisol effectief kunnen bestrijden.
Wat het kruid ook zal doen is een beter netwerk opstellen tussen onze communicatiereceptoren. Dit zal ervoor zorgen dat we op de lange termijn beter bestand worden tegen ziektes, gevoeliger worden voor insuline en een verhoogde energie ervaren.
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22228617
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19170145
Zuurstof opname en verbruik
Zou een lichte verbetering weergeven aan het verbruik van zuurstof gedurende lange inspanningen van fysieke aard. Dit is vooral bij niet getrainde personen. Toch is dat effect niet groot.
Bronnen:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20308973
Samenstelling van Rhodiola
Rhodiola Rosea is een kruid die traditioneel wordt gebruikt als een adaptogeen. Het staat synoniem voor Noordpoolwortel, Rozewortel, Gouden wortel en Orpinroos.
De adaptogene effecten worden gezien als een normaliserend en balancerend effect. Traditioneel gebruik is vooral in Europa en soms ook in Azië, dan is dat vooral Mongolië en Siberië.
Het werd traditioneel gebruikt door de Scandinavische Vikingen om hun fysieke kracht te behouden. Het is echter ver genoeg tot in Azië geraakt en daar gebruikt in de Chinese geneeskunde onder de naam Hong Jing Tian. Daar wordt maar liefst 3 tot 6 gram van de wortel aangeraden om de vitaliteit en de levensduur te verbeteren.
Het kruid komen we vooral tegen in Noord-Europa en Rusland op hoogtes tussen 1.000 en 5.000 m.
Het kan ook worden gevonden langs de Noord-Amerikaanse kustvlakten.
Werkzame stoffen
De rozewortel bevat de volgende stoffen:
Tyrosol: Wordt gezien als de meest bio-actieve stof.
Rosavines
Viridoside
Lotaustraline
Gossypetine
Rhodioflavonoside
Procyanidines
Fenolen
B-sitosterolen
De olie bevat hoofdzakelijk:
- N-Decanolen
- Gerianolen
- P-Menthadien
- Limonene
- A-Pinene
Darmen en Opname
De stoffen worden opgenomen in de darmen via de SGLT1. De opgenomen hoeveelheid is tegenstrijdig in verschillende onderzoeken. Een dosis van 12 mg/kg toonde een 32% opname aan. Een 50 mg/kg toonde dan weer een 98% opname aan. En Een dosis van 100 mg/kg toonde een 52% opname aan.
Levensduur en Vitaliteit
Rhodiola kon de levensduur van wormen verlengen in de gehele populatie. De verlenging was tussen de 10 en 20%.
Bij hogere dosissen 50 tot 100 mg/kg was dit echter niet het geval.
Dit kwam vooral doordat stoffen in het kruid de wormen meer tolerant maakten voor warmte. Daardoor zouden ze langer kunnen leven.
Adaptogenen worden altijd gesteld de levensduur en vitaliteit te verbeteren. Echter zijn hoge dosissen daarvoor niet effectief.
Zenuwschade neurogenese
Rhodiola heeft aangetoond om bij ratten met zenuwschade, de zenuwen sneller te helpen herstellen.
Dit is vastgesteld in combinatie met Panax Ginseng en kan worden toegedragen aan de anti-verouderingseffecten van de stoffen op onze neuronen.
Het kruid zal de neurogenese bij ratten met diabetes versnellen in de hippocampus. Het mechanisme daarachter ligt bij het verlagen van oxidatieve stress. Dit zou hetzelfde effect geven bij mensen met diabetes.
Geheugen
In 1 studie konden ratten bij een dosis van 50-100mg/kg gedurende 9 dagen het geheugen verbeteren bij gezonde ratten.
Helaas zijn geen andere studies daarover beschikbaar. Het geheugen verbeteren als gevolg van fysieke of mentale stress of vermoeidheid is echter wel kunnen worden aangetoond.
Rhodiola Serotonine
Rhodiola heeft aangetoond dat het de serotonine kan verhogen. Dat gebeurde bij een zeer lage dosis van 5 tot 40mg/kg. De verhoging was tussen de 13 en de 262%.
Een andere studie heeft kunnen aantonen dat de verlaagde serotonine waarden bij depressieve ratten werden genormaliseerd door het gebruik van het kruid.
Daar werd een verhoging van 20% waargenomen in vergelijking met niet-depressieve ratten.
Het zou een blokkerende functie hebben op receptoren die serotonine gaan tegenwerken.
Mensen met een serotonine tekort kunnen goed geholpen worden door deze plant te gebruiken.
Door zijn verhoogde gevoeligheid voor serotonine zal ook dopamine verhoogd worden. Dit zal ervoor zorgen dat we meer plezier ervaren in combinatie met nog heel wat gunstige factoren.
Vermoeidheid en Stress
Hier zijn de meeste onderzoeken op uitgevoerd. Zijn adaptogene werking is dus vooral gericht op het verlichten van fysieke of mentale stress gerelateerd aan vermoeidheid.
Rhodiola is zeer effectief in het bestrijden van vermoeidheid en kan worden gebruikt als preventief middel tegen vermoeidheid in lage dosissen van ongeveer 50 mg.
Ook bij chronisch vermoeide mensen kan het effect van rozewortel een duidelijke verbetering van het fysiek vermogen en van het fysiek functioneren betekenen.
Hongergevoel opwekken
Dat rozewortel het hongergevoel kan opwekken wordt meer gezien als een bijwerking op het verlagen van stress.
Daarvoor is echter geen bewijs gevonden op mensen maar bij dieren. Toch is dit een logisch effect van het verbeteren van het algemeen welzijn bij mensen die onder stress staan.
De verhoging van het serotonine en de vermindering van de vermoeidheid alsook het aanpakken van stress zorgt voor een beter gevoel en zal automatisch leiden tot een normaal eetpatroon.
Het is niet zo dat rhodiola ervoor gaat zorgen dat we enorm veel gaan eten. Het zal gewoon helpen bij mensen die als gevolg van stress of depressie hun hongergevoel zijn kwijtgespeeld.
Depressie
Bij dieren heeft men kunnen aantonen dat de plant in staat is om anti-depressieve effecten weer te geven.
Dit werd gedaan bij dosissen van 10 tot 20 mg/kg lichaamsgewicht.
Ook kan het enkele neveneffecten van antidepressiva gaan verminderen.
Bij personen met een milde tot gemiddelde depressie werd een dosis van 340 mg of 680 mg gegeven gedurende 42 dagen. Men stelde dat de totale symptomen waren gedaald met meer dan de helft.
Rozewortel heeft dus gunstige effecten bij mensen met een depressie. Het kan ook preventief worden genomen tegen depressie.
Het kruid kan gezien worden als een mentale boost voor iedereen die last heeft van neerslachtige buien.
De verhoogde serotonine en dopamine zorgt ervoor dat we een stuk meer plezier ervaren in alle dingen die ons leuk voorheen minder leuk maakten.
We zullen meer plezier ervaren in onze voeding, in seks, in activiteiten. De energie neemt toe.
En wat vooral nog belangrijk is bij mensen met depressie, is dat de drang om suikers te gaan eten minder wordt. Doordat we ons gelukkiger voelen zullen we geen troost meer gaan zoeken in suikerrijke voeding. Dat verlaagt ook nog eens de kans op overgewicht.
Angst
Als gevolg van zijn adaptogene functie zal rozewortel ook in staat zijn om de angst te verlagen. Angst die ontstaat uit paniek of zich zorgen maken zou kunnen verlaagd worden door het kruid te gebruiken.
Dat gebeurt dan ook vooral door zijn effecten om de serotonine te verhogen.
Fysieke vermoeidheid
Net zoals het kruid kan helpen bij mentale vermoeidheid is dit ook het geval bij fysieke vermoeidheid. Dit gebeurt zowel preventief als tijdens de vermoeidheid zelf.
Er wordt ook een licht voordeel gezien ten aanzien van de prestaties. Al is dat wel bij hoger doseringen het geval.
Bij getrainde atleten zien we dat voordeel echter niet. Dit is alleen van toepassing op mensen die geen topsport uitoefenen.
Anti-oestrogeen
Het metaboliseren van oestradiol wordt verlaagd. Dit komt doordat de receptoren voor oestrogeen gedeeltelijk worden geblokkeerd. Dit werd vastgesteld bij ratten met een te hoog oestrogeen. Bij ratten met een normaal oestrogeen zag men geen groot verschil.
Hoe dienen we rhodiola te gebruiken?
Rozewortel kan gebruiken worden via een supplement. Het kan preventief gebruikt worden tegen vermoeidheid in dosissen van 50mg.
Om effectief vermoeidheid te bestrijden of stress tegen te gaan dienen hogere dosissen gebruikt te worden. Dit is dan tussen de 250 en 700 mg.
Hogere dosissen dan 700 mg hebben aangetoond niet krachtiger te werken. Het heeft dus geen zin om hogere dosissen dan 700 mg te gebruiken. Je kan rozewortel supplement hier online bestellen.
